Οι απόψεις μας για τις Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (4)

Αποτελέσματα της εφαρμογής των ΣΔΙΤ σε άλλες χώρες

Οι ΣΔΙΤ εφαρμόζονται ήδη σε πολλές χώρες του κόσμου αλλά ιδιαίτερα σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) ,όπως η Μ.Βρετανία, Ισπανία, Πορτογαλία, Γερμανία ,Ιταλία.

Στις περισσότερες χώρες οι ΣΔΙΤ εφαρμόζονται στην αρχή στις μεταφορές και κατόπιν επεκτείνονται και σε άλλους τομείς όπως Παιδεία,Υγεία, Ενέργεια ,Επεξεργασία Αποβλήτων κλπ.
Η Αγγλία, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία προωθούν εκτεταμένα προγράμματα ΣΔΙΤ στην Υγεία.
Πάντως μέχρι τώρα ο τομέας των μεταφορών έχει τη μεγαλύτερη εφαρμογή σε έργα ΣΔΙΤ.

Στη Βρετανία υπάρχει η σημαντικότερη ανάπτυξη(πάνω από 700 έργα ΣΔΙΤ από τα οποία τα 200 είναι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης). Στην ίδια χώρα ήδη το 11% των Δημοσίων Επενδύσεων έχει υποκατασταθεί από τις ΣΔΙΤ και σύντομα αυτό το ποσοστό αναμένεται να περάσει το 15%.

Ποσοστιαία η Βρετανία, που είναι και η πρώτη διδάξασα, κατέχει τα πρωτεία στις ανά τον κόσμο εκτελούμενες ΣΔΙΤ με 66%, η υπόλοιπη Ευρώπη με 20% ,η ΗΠΑ με 6% και η ΑΣΙΑ με 8%.
Άρα όταν θέλουμε να κάνουμε ένα έλεγχο και να βγάλουμε κάποια χρήσιμα συμπεράσματα από την εφαρμογή των ΣΔΙΤ, πρέπει να ανατρέξουμε κυρίως στη Βρετανική εμπειρία.

Η ΣΔΙΤ στην Βρετανία ξεκίνησαν από την κυβέρνηση των Συντηρητικών του John Major το 1992 και πήραν τεράστια διάσταση και επέκταση με τους Εργατικούς.


Για τα αποτελέσματα της εφαρμογής τους έχουν γίνει εκτεταμένες μελέτες από διάφορους οργανισμούς, όπως το ΝΑΟ (National Audit Office)-Εθνικό Συμβούλιο Λογιστικού Ελέγχου,
η ACCA (Association of Chartered Certified Accountants)-Ένωση Πιστοποιημένων Ορκωτών Λογιστών ,τη UNISON που είναι η Συνομοσπονδία των Βρετανών Δημοσίων Υπαλλήλων κ.α.


Αυτές έδειξαν τα παρακάτω:

1. Όλες οι μελέτες δείχνουν ότι το κατασκευαστικό και λειτουργικό κόστος είναι μεγαλύτερο από αυτό που θα ήταν αν τα έργα κατασκευάζονταν με τις συμβατικές μεθόδους(Δημόσιος Τομέας).
Ο ιδιωτικός τομέας δανείζεται με υψηλότερα επιτόκια από ότι ο Δημόσιος και αυτό το κόστος μεταβιβάζεται στα έργα και τελικά στο Δημόσιο(μη ανταποδοτικά έργα) ή στους τελικούς χρήστες (ανταποδοτικά έργα).Ταυτόχρονα βέβαια αποσκοπεί και στο μεγαλύτερο δυνατό κέρδος.
Στην ουσία τα έργα αυτά είναι ένας πανάκριβος δανεισμός του Δημοσίου από τους Ιδιώτες .
Είναι χαρακτηριστικό , ότι το 2006 , ο σκιώδης Υπουργός Υγείας των Συντηρητικών Andrew Lansley, αποκάλυψε στη Βρετανική Βουλή ,ότι το Βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας θα πληρώσει στις Ιδιωτικές Επιχειρήσεις 53 δισ στερλίνες για έργα αξίας 8 δισ στερλινών!

2. Σε ένα 20% των έργων ΣΔΙΤ γίνεται υπέρβαση του προϋπολογισμού.Το ποσοστό αυτό αν και είναι μικρότερο από το ποσοστό των έργων που γίνονται με συμβατικές μεθόδους δημοπράτησης , εντούτοις δείχνει ότι και στα έργα ΣΔΙΤ, που ήδη είναι πολύ ακριβότερα από τα συμβατικώς εκτελούμενα έργα , οι προϋπολογισμοί μπορεί φθάσουν σε μεγάλα ύψη.

3. Σε ένα 24% των έργων ΣΔΙΤ γίνεται υπέρβαση των χρονοδιαγραμμάτων. Το ποσοστό αυτό είναι μικρότερο από τα συμβατικώς εκτελούμενα έργα(Δημόσιος Τομέας) και οφείλεται στο ότι με νόμο η Βρετανική Κυβέρνηση έχει επιταχύνει πάρα πολύ , προς όφελος των επιχειρηματιών , όλες εκείνες τις διαδικασίες που αφορούν απαλλοτριώσεις , περιβαλλοντικές επιπτώσεις κλπ και στο γεγονός ότι ο επιχειρηματίας αρχίζει να εισπράτει χρήματα , όταν αρχίσει να λειτουργεί το έργο. Επόμενα τον συμφέρει να το τελειώσει όσο πιο νωρίς μπορεί.

4. Υπάρχουν σοβαρά κατασκευαστικά προβλήματα που αφορούν κυρίως την ποιότητα των υλικών και του εξοπλισμού που χρησιμοποιείται.Στα έργα που αφορούν Σχολεία και Νοσοκομεία υπάρχουν προβλήματα στεγανότητας, αερισμού, ελεύθερων χώρων, λειτουργικότητας χώρων,ηχομόνωσης.

5. Στη Βρετανία υπάρχει ιδιαίτερη επιλεκτικότητα απο τον Ιδιωτικό τομέα στο ποια έργα θα αναλάβει.Έτσι τα έργα επιλέγονται όχι με βάση το ποιες κοινωνικές ανάγκες υπάρχουν και πρέπει να καλυφθούν, αλλά με βάση το ποια κρίνονται συμφέροντα από πλευράς κερδών.

6.Ήδη ένα μεγάλο μέρος των κονδυλίων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) πηγαίνει για εξόφληση των ΣΔΙΤ.Η αφαίμαξη των πόρων του ΠΔΕ για την απόσβεση των έργων ΣΔΙΤ, δείχνει πόσο έωλα είναι τα επιχειρήματα αυτών που λέγουν ότι μέσω των ΣΔΙΤ θα εξοικονομηθούν χρήματα του ΠΔΕ για κάλυψη άλλων κοινωνικών αναγκών.
Σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης υπάρχει μεγάλη οικονομική πίεση, με αποτέλεσμα να μεταφέρονται κονδύλια, που πήγαιναν για άλλες υπηρεσίες, στην απόσβεση χρεών (τελών διαθεσιμότητας) ,κλείνουν υπηρεσίες ή αυξάνονται τα δημοτικά τέλη .
Νοσοκομεία μειώνουν τα κρεβάτια τους ,απολύουν προσωπικό, εντατικοποιούν την εργασία του προσωπικού, για να μπορέσουν να καλύψουν τα αυξημένα κόστη λειτουργίας.

7. Οι επιχειρήσεις εκμεταλλευόμενες την πρεμούρα των κυβερνήσεων να δώσουν τα έργα σε ΣΔΙΤ, ανεβάζουν στις διαπραγματεύσεις συνεχώς το κόστος.

8. Σε νοσοκομεία που έχουν κατασκευαστεί και λειτουργούν μέσω ΣΔΙΤ υπάρχει ένα κοσκίνισμα περιστατικών με τέτοιο τρόπο ώστε να κρατούν περιστατικά που αφήνουν μεγάλο κέρδος, ενώ βαριά και χρόνια περιστατικά παραπέμπονται σε νοσοκομεία που λειτουργούν με τον κλασσικό Δημόσιο Τομέα.

9.Εργαζόμενοι που δούλευαν στο Δημόσιο Τομέα αναγκάστηκαν να περάσουν στον Ιδιωτικό τομέα(όταν η υπηρεσία τους παραδόθηκε στον Ιδιώτη) με μείωση αποδοχών τους και σαφώς χειρότερες εργασιακές σχέσεις .

Ανάλογο πρόβλημα ενδέχεται να παρουσιαστεί και στη χώρα μας, καθώς υπάρχουν άρθρα στο Δημοσιοϋπαλληλικό Κώδικα(άρθρο 39 παράγραφος 1,άρθρο 99 παράγραφος 1 και 3, άρθρο 101 παράγραφος 1 και 2, άρθρο 154 παράγραφος 1,2,3,4),που προβλέπουν απόλυση του υπαλλήλου σε περίπτωση κατάργησης της θέσης σε μια υπηρεσία.

10. Σε ορισμένους κλάδους και κυρίως στις μεταφορές (δρόμοι, σισδηρόδρομοι κλπ) τα κέρδη των ιδιωτών είναι ιλιγγιώδη.

Συνεχίζεται....